آیا به ادامه تحصیل فکر می‌کنید؟ چه فارغ التحصیل یک رشته دانشگاهی هستید و چه یک دانش آموز دبیرستانی که به دنبال فرصت حضور در دانشگاه کشور دیگری است، باید بدانید که درخواست برای مدارس تحصیلات تکمیلی کار آسانی نیست. یکی از مهم‌ترین مراحل ارسال درخواست برای یک موقعیت شغلی یا تحصیلی در کشور دیگر، انگیزه نامه است. انگیزه نامه نشان می‌دهد که شما چه علایقی داشته و هدف‌تان از ارسال درخواست برای آن موقعیت چیست. با توجه به اهمیت زیاد SOP در این مقاله از فنلاندیکو به معرفی آن و روش‌هایی برای نوشتن انگیزه نامه خواهیم پرداخت.
انگیزه نامه چیست؟
انگیزه نامه (statement of purpose) که گاهی اوقات با عنوان personal statement از آن یاد می‌شود، بخشی مهمی از یک برنامه تحصیلی تکمیلی را تشکیل داده که توسط آن به کمیته پذیرش توضیح می‌دهید چه کسی هستید، چه علایقی دارید، در چه زمینه علمی و حرفه‌ای فعالیت داشته و چرا بهترین انتخاب برای آن موقعیت تحصیلی یا شغلی هستید. به گفته مدیر ثبت نام دانشگاه نورث ایسترن یک انگیزه نامه قوی می‌تواند جز مهم‌ترین عوامل تعیین کننده در پذیرش دانشجویان کارشناسی ارشد باشد.
به طور کلی SOP نوشته‌ای است که شما به واسطه آن درخواست خود را بیان کرده و نشان می‌دهید چرا لیاقت این را دارید که بخشی از آن دانشگاه، مدرس یا شرکت باشید. انگیزه نامه به کمیته پذیرش این فرصت را می‌دهد که شما را درک کرده و ذهنیت کاملی نسبت به شخصیت شما پیدا کنند.
شما با انگیزه نامه باید به سوالات زیر پاسخ دهید:
- چرا آن دانشگاه را انتخاب کردید؟
- قصد دارید در چه زمینه‌ای فعالیت کنید؟
- چرا آن کشور را برای ساختن آینده خود موثر می‌دانید؟
- در رشته انتخابی چقدر سابقه کاری مرتبط دارید؟
- در حال حاضر چه مهارت‌هایی داشته و قصد دارید در آینده بر چه مهارت‌هایی مسلط شوید؟
- بعد از اتمام تحصیل چه برنامه‌ای دارید؟
- با رفتن به آن دانشگاه چه چیزی به آن اضافه خواهید کرد؟
- علایق شما چیست؟
انگیزه نامه باید چند کلمه باشد؟
تعداد کلمات یک SOP بسته به هدف نوشتن آن متفاوت است اما به طور کلی یک انگیزه نامه باید بین 500 تا 1000 کلمه باشد و معمولاً نباید از یک صفحه بیشتر شود. دقت داشته باشید که حتما از یک فونت استاندارد و خوانا استفاده کرده و فضای کافی در حاشیه‌ها در نظر بگیرید تا نوشته قابل خواندن باشد.
چرا انگیزه نامه اهمیت دارد؟
همانطور که اشاره شد انگیزه نامه (SOP) به کمیته پذیرش کمک می‌کند تا برداشت شما از زندگی، اهداف شغلی، باورها، دانش موضوعی و چشم انداز شما را ارزیابی کنند. یک SOP خوب شخصیت کلی شما را ترسیم کرده و اطلاعات دقیقی از شما منتقل خواهد کرد. انگیزه نامه فرصتی است تا هدف خود را به کمیته و دلایلی که چرا باید شما را نسبت به سایر متقاضیان انتخاب کنند، بیان کنید.
حتی اگر از لحاظ مدارک ارائه شده دیگر نظیر معدل امتیاز بالایی ندارید، انگیزه نامه به کمک شما خواهد امد زیرا می‌توانید با برجسته کردن اهداف و نشان دادن انگیزه شخصی، نظر آن‌ها را به سمت خود جلب کنید. علاوه بر آن یک SOP خوب نشان می‌دهد که چگونه می‌توانید افکار خود را با استفاده از مهارت‌های نوشتاری قوی بیان کنید.
چه چیزی باید در انگیزه نامه گنجانده شود؟
چندین عنصر وجود دارد که برای انگیزه نامه حضور آن‌ها حیاتی است.
- سابقه شخصی
- پیشینه مالی
- جزئیات تحصیلی
- تجربه حرفه ای (تمام وقت / پاره وقت، داوطلبانه)
- اهداف کوتاه و بلند مدت
- دلایلی که می‌خواهید در این موسسه خاص تحصیل کرده یا کار کنید.
- دلایل علاقه مندی به رشته انتخابی یا موقعیت شغلی
- فعالیت‌های فوق برنامه
- آثار منتشر شده در صورت وجود
- مقالات ارسال شده در صورت وجود
- علایق و سرگرمی‌ها
چگونه یک SOP خوب بنویسید؟
در ادامه پنج نکته اصلی را برای شما ذکر کرده‌ایم که باید هنگام نوشتن SOP در نظر داشته باشید
- ایجاد طرح کلی را فراموش نکنید.
پیش از هر کاری ابتدا یک طرح کلی برای انگیزه نامه ایجاد کرده و بر اساس همان پیش روید. به طور مثال در بخش مقدمه می‌توانید توضیح دهید که چه چیزی شما را به این رشته تحصیلی علاقمند کرده است. بیان دلیل انتخاب رشته و دانشگاه را نیز فراموش نکنید. برای اینکه همه چیز در چارچوب درست خود جای گیرد، ابتدا یک طرح در نظر بگیرید و طبق همان مطالب را مرتب کنید.
- روی پیش نویس کار کنید.
پیش از اینکه انگیزه نامه خود را ارسال کنید، ابتدا باید پیش نویس اولیه تهیه کرده و تغییرات لازم را روی آن اعمال کنید. در این پیش ویس روی اشتراک گذاری آموخته‌ها و دانش خود تاکید کرده و تجربه کاری خود بیان کنید. استفاده از اصطلاحات فنی را محدود کرده و تا حد امکان شیوا و روان بنویسید. مطمئن شوید که SOP شما یک مقدمه و نتیجه گیری واضح دارد.
- قبل از ارسال، متن را مرور کنید.
بررسی آنچه نوشته‌اید اهمیت زیادی دارید. تجزیه و تحلیل مجدد به اصلاح جریان نوشته، واژگان، اشتباهات موجود در ایجاد جمله، جملات طولانی و مسائل مختلف گرامری کمک می‌کند. بهتر است از یک شخص دیگر هم نظرشان را بپرسید تا مشکلات موجود در متن حل شود این شخص می‌تواند استاد یا یکی از ارشدهای دانشگاه شما باشد. اطمینان حاصل کنید که انگیزه نامه را به درستی تصحیح کرده و قبل از ارسال مجدد بررسی کنید.
- لحن انگیزه نامه را رسمی و رون نگه دارید.
انگیزه نامه شما باید رسمی نوشته شود اما نباید رسمیت زیادی داشته باشد. شما باید هدف خود را به شکلی دوستانه و رسمی به کمیته پذیرش توضیح دهید.
- از واقعیت دور نشوید.
اگر در برنامه تحصیلی یا کاری خود دچار یک ضعف هستید، حتما در انگیزه نامه آن را بیان کنید. به طور مثال ممکن است در دوره زمانی خاصی فاصله‌ای بین درس و کار شما افتاده باشد که ذکر این نکات در انگیزه نامه ضروری است.
10 نکته برای نوشتن یک SOP موفق
- خلاصه نویسی را فراموش نکنید. لازم نیست یک انگیزه نامه بسیار طولانی ارسال کنید زیرا نتیجه معکوس خواهد داشت.
- از ارسال جزئیات مالی زیاد خودداری کنید. اگر برای بورسیه درخواست می‌دهید، یک مدرک جداگانه برای آن مورد نیاز بوده و لازم نیست داخل انگیزه نامه به آن بپردازید.
- از حد مجاز کلمه فراتر نروید.
- ساده و واضح نوشته و از کلمات عجیب استفاده نکنید.
- از اصطلاحات فنی بیش از حد خودداری کنید.
- در انگیزه نامه خود دروغ نگویید، عدم صداقت ممکن است منجر به رد کردن شما شود.
- از فونت‌های فرعی یا کاغذهای رنگی استفاده نکنید.
- ننویسید که آن دانشگاه انتخاب اول شما نبود.
- مراقب شوخ طبعی بیش از حد باشید، ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد!
نحوه نوشتن انگیزه نامه: راهنمای گام به گام
اکنون که متوجه شدید SOP تا چه حد اهمیت دارد، می‌توانید نوشتن پیش نویس اولیه خود را شروع کنید. شروع کار می‌تواند دلهره آور باشد اما تقسیم کردن فرآیند نوشتن به چند مرحله آسان، نوشتن را راحت‌تر خواهد کرد.
بیشتر دانشجویان فکر می‌کنند که می‌دانند چه چیزی می‌خواهند در مقطع کارشناسی ارشد دنبال کنند اما زمانی که مجبور شوند در مورد آن بنویسند دچار شک شده و نمی‌دانند دقیقا هدف‌شان چیست. برنامه های تحصیلات تکمیلی مطالعات تخصصی هستند که ممکن است درسی یا پژوهشی باشند. برای این منظور، باید به طور کامل در مورد دانشگاهی که برای آن درخواست می‌دهید تحقیق کنید. اگرچه رتبه‌بندی و شهرت دانشگاه می‌تواند مفید باشد اما همیشه نشانگر این نیست که برای شما انتخاب مناسبی است.
از خود بپرسید که آیا فرهنگ دانشگاه و زندگی دانشگاهی با نیازهای آموزشی شما مطابقت دارد یا خیر. آیا استادی هست که بخواهید با او کار کنید؟ آیا دانشکده ابزار و تخصص لازم را دارد تا شما را در تحقیقات خود راهنمایی کند؟ دانستن موضوع خود و نقاط قوت دانشکده به شما کمک می‌کند تا یک انگیزه نامه قانع کننده ایجاد کنید.
- ایده‌های اولیه خود را یادداشت کنید.
پیش از اینکه شروع به نوشتن متن اولیه کنید، ابتدا سعی کنید به ایده‌های مختلف فکر کرده و بهترین آن‌ها را پیاده کنید. در طول فرآیند درخواست فرصت کمی برای صحبت مستقیم با کمیته در اختیار شما قرار می‌گیرد که در همین فرصت کم باید آن‌ها را مجاب کنید که انتخاب خوبی برای آن صندلی خالی دانشگاه یا محل کار خواهید بود. هر شخص با داستانی منحصر به فرد، از جمله مشاغل قبلی، تجربه داوطلبانه یا تحصیل در مقطع کارشناسی یک طرح متفاوت برای انگیزه نامه دارد.
به شما توصیه می‌کنیم هنگام نوشتن انگیزه نامه به سوالات زیر جواب دهید:
- چرا باید انگیزه نامه بنویسم؟
- با ارسال این انگیزه نامه چه چیزی به دست خواهم آورد؟
- چه دوره‌هایی من را بیشتر هیجان زده می‌کند؟
- با گرفتن این موقعیت به کدام یک از اهدافم خواهیم رسید؟
- چگونه تجربیات منحصر به فرد حرفه ای و شخصی من برای دانشگاه مفید خواهد بود؟
پاسخ این سوالات را یادداشت کرده و افکار اولیه خود را روی کاغذ بیاورید. این پاسخ‌ها به عنوان نقطه شروع شما عمل می‌کند که از آن برای ایجاد طرح کلی و اولین پیش نویس خود استفاده می‌کنید.
- چارچوب کلی SOP را مشخص کنید.
در مرحله بعد باید ایده‌هایی که در طول فرآیند طوفان فکری شناسایی کرده‌اید، در نظر گرفته و آن‌ها را در یک چارچوب مشخص قرار دهید تا بهترین نتیجه را در پی داشته باشد. یک طرح کلی موثر برای انگیزه نامه شما می‌توانید به شکل زیر باشد:
- مقدمه
- معرفی مختصری از خودتان و سوابق شما.
- بدنه اصلی متن که انگیزه اصلی شما را بیان می‌کند.
- تجربه و دستاوردهای مرتبط شما که به این حوزه مربوط می‌شود.
- اهداف حرفه‌ای شما در ارتباط با برنامه‌ای که برای آن درخواست می‌کنید.
- چرا به آن دانشگاه علاقمند هستید.
طرح کلی مانند موارد بالا به شما یک نقشه راه می دهد که باید دنبال کنید تا بیانیه هدف شما به خوبی سازماندهی شده و مختصر باشد. می‌توانید در مقدمه و معرفی، کمی در مورد کشوری که در حال حاضر در آن زندگی می‌کنید توضیح داده و هدف خود از آن رشته تحصیلی را بازگو کنید. در ادامه دلیلی اصلی انتخاب خود از آن رشته را بنویسید؛ اینکه چه کسی بر روی شما تاثیر گذاشته و چرا تصمیم گرفتید این رشته را انتخاب کنید. اهداف بلند مدت خود را ذکر کرده و اشاره کنید پس از اتمام تحصیل تمایل دارید در آن کشور کار کرده یا به جای دیگری بروید.
- شروع به نوشتن SOP کنید.
انگیزه نامه شما باید مشخص کند که چه کسی هستید و چرا به آن برنامه خاص علاقه دارید اما همچنین باید به گونه‌ای باشد که شما را از سایر متقاضیان متمایز سازد. کمیته پذیرش از قبل ریز نمرات، رزومه و نمرات آزمون شما را دارند. انگیزه نامه شانس شماست تا داستان خود را به زبان خودتان بازگو کنید.
هنگامی که شروع به تهیه پیش نویس می‌کنید، مطمئن شوید که:
- حتما در متن به این موضوع اشاره کنید که چه ویژگی‌هایی سبب شده که برای آن برنامه درخواست دهید. به طور مثال اگر یک موسسه علمی به صورت عملی بر روی پروژه های مورد علاقه شما کار می‌کند، این موضوع را در انگیزه نامه خود ذکر کنید.
- فراموش نکنید که خودتان باشید! در طول نوشتن انگیزه نامه به هیچ عنوان این اصل ساده را فراموش نکنید. از دید خود پیش نویس را تهیه کرده تا به دانشگاه نشان دهید چه چیزی شما را منحصربفرد می‌کند.
- انگیزه نامه را با دقت بررسی کنید.
قبل از اینکه انگیزه نامه خود را ارسال کنید:
- مطمئن شوید که تمام دستورالعمل‌ها را به‌طور کامل دنبال کرده‌اید، از جمله الزامات مربوط به حاشیه‌ها، فاصله و اندازه قلم.
- دستور زبان، املا و علائم نگارشی متن را با دقت تصحیح کنید.
- به یاد داشته باشید که انگیزه نامه باید بین 500 تا 1000 کلمه باشد. اگر خیلی بیشتر از این نوشته‌اید، بیانیه خود را دوباره بخوانید و آن را ویرایش کنید.
- ساختار متن را بهم نریزید.
- تکمیل انگیزه نامه
اگر تا اینجای کار به خوبی جلو آمده و یک SOP مختصر و کامل نوشته‌اید، این فرصت برای شما فراهم شده است تا مهارت‌های خود را نشان داده و تبدیل به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای آن فرصت شغلی یا تحصیلی شوید. پیش از ارسال انگیزه نامه یا پیوست به مدارک می‌توانید آن را به استاد خود نشان داده تا در صورت نیاز تغییراتی روی آن اعمال کنید.
سخن پایانی
مدارک تحصیلی و شغل قبلی شما به دیگران درباره کاری که انجام می‌دهید می‌گوید، اما SOP نشان می‌دهد چه کسی هستید و انگیزه شما برای انتخاب یک دانشگاه یا برنامه خاص چیست. این نامه بخش مهمی از درخواست شما است که می‌تواند عامل تعیین کننده در انتخاب یا رد کردن شما برای برنامه تحصیلی در فنلاند باشد. وقتی صحبت از آن به میان می‌آید، هدف SOP به دو چیز خلاصه می‌شود: به کمیته پذیرش نشان می‌دهد که چرا ایده‌های شما ارزش دنبال کردن دارند و چگونه دانشگاه می‌تواند پلی برای رسیدن به اهداف آینده شما باشد.
